Kulturka

Walka w pożodze

Wspomnienia z Powstania Warszawskiego dowódcy legendarnego harcerskiego batalionu Armii Krajowej ?Zośka?, kpt. Ryszarda Białousa ?Jerzego?. Jego udział w II wojnie światowej rozpoczął się od obrony Warszawy, podczas której dowodził plutonem saperów. W konspiracji był członkiem Głównej Kwatery Szarych Szeregów (?Pasieka?) i dowódcą jednego z patroli Związku Odwetu. Od 1942 r. organizował Grupy Szturmowe Szarych Szeregów, a jednocześnie był dowódcą Oddziału Specjalnego ?Jerzy? (OS ?Jerzy?), utworzonego przez Grupy Szturmowe Chorągwi Warszawskiej i wchodzącego w skład Oddziału Dyspozycyjnego Kedywu Komendy Głównej AK (używającego następujących kryptonimów: ?Motor 30? ,?Sztuka 90?, ?Deska 81? i ?Broda 53?). Oddział Specjalny ?Jerzy?, wsławiony m.in. akcją pod Arsenałem, z dniem 1 września 1943 r. został przekształcony w batalion ?Zośka? Kedywu KG AK. W Powstaniu Warszawskim batalion ten przeszedł ze swoim dowódcą szlak bojowy od Woli poprzez Starówkę do Czerniakowa, ponosząc straty przekraczające 360 żołnierzy, czyli ponad 70% stanu. Ryszard Białous pełnił równocześnie funkcję zastępcy dowódcy pułku AK ?Broda 53?, zostając jego dowódcą po śmierci mjr. Jana Kajusa Andrzejewskiego. Po wojnie był komendantem harcerstwa męskiego w Niemczech, a po wyjeździe do Londynu - Naczelnikiem Harcerzy poza Granicami Kraju. W 1948 r. ?Jerzy? wyjechał na stałe do Argentyny.

• author: Jerzy Białous