Kulturka

Zagadnienia technologii i techniki malarstwa Jacka Malczewskiego - Markowski Dariusz

Jacek Malczewski, dziś jeden z najpopularniejszych polskich malarzy XIX i XX wieku, pozostawił po sobie ogromną ilościowo i bogatą tematycznie spuściznę malarską. Doczekał się licznych monografii i wielu wystaw indywidualnych, trudno nie wspomnieć o dwóch ostatnich: warszawskiej w Muzeum Narodowym i paryskiej w Muzeum d'Orsay. Od momentu pojawienia się w świecie sztuki budził duże zainteresowanie, a ostatnio ponownie stał się ''modny''. Jego obrazy pojawiające się na rynku sztuki osiągają zawrotne ceny. Twórczość tego na wskroś polskiego malarza przełomu wieków, urodzonego w 1854 roku, do dziś stanowi przedmiot licznych badań historyków sztuki. Wiąże się to zapewne z ciągłym odkrywaniem jego dzieł, zarówno tych zapomnianych, uważanych za zaginione, jak i tych do tej pory nigdzie nie odnotowanych i przez to zupełnie nieznanych. Pamiętamy przecież, ile emocji i zachwytów wzbudziło w ostatnich latach wystawienie na sprzedaż, przez jeden z warszawskich Domów Aukcyjnych, obrazu ''Polonia'' z kolekcji Fibaków. Niemal w każdej ofercie aukcyjnej, obok obrazów o znanej proweniencji, pojawiają się i nieznane prace malarza. Odkrywanie Malczewskiego trwa więc nieprzerwanie do dziś i to nie tylko w Polsce, ale także poza jej granicami. Na ile jednak te niespodziewanie odkryte nowe dzieła Malczewskiego są autentycznymi jego pracami, a na ile są jedynie naśladownictwem jego malarstwa, może dać odpowiedź poznanie ich techniki wykonania i porównanie z techniką autentycznych, bez wątpienia oryginalnych jego obrazów. Nikt jednak do tej pory, poza nielicznymi informacjami, nie zajmował się tym zagadnieniem. Jest to zresztą - niestety - pewna prawidłowość dotycząca wszystkich polskich malarzy, wyjątkiem jedynie może być Piotr Michałowski, który doczekał się szczegółowego opracowania techniki swoich obrazów autorstwa Joanny Szpor. O ile warsztat Michałowskiego jest łatwiejszy w ocenie, choćby ze względu na klasyczne posługiwanie się technologią i techniką malarstwa olejnego na płótnie, o tyle Malczewski jawi się nam jako malarz współczesny, używający, wydawać by się mogło, różnorodnych materiałów malarskich - technologicznych zdobyczy XX w.(...) (...)Praca niniejsza będzie pierwszą próbą podjęcia problematyki warsztatu malarskiego Jacka Malczewskiego, gdyż o treści i symbolice jego dzieł napisano i powiedziano już wystarczająco wiele.(...)