Kulturka

Traktat o moralności - Malebranche

Niniejszy traktat jest podzielony na dwie części. W pierwszej części autor dowodzi, iż cnota polega właśnie na habitualnym i dominującym umiłowaniu niezmiennego Porządku. Wyjaśnia następnie dwie główne właściwości, które są niezbędne do zdobycia i zachowania cnoty, czyli siłę oraz wolność umysłu. Ukazuje z kolei, jakie są przyczyny okazjonalne światła i uczuć, to znaczy pomocy aktualnych, bez których nie można zdobyć umiłowania Porządku. Wskazuje w końcu przyczyny okazjonalne niektórych odczuć, które opierają się skuteczności łaski, ażebyśmy wyjątkowo starannie ich unikali. Tak iż autor nie zapomina nic z tego, co należy wiedzieć w ogólności, ażeby w pełni stać się dobrym człowiekiem. W drugiej części autor objaśnia powinności, zgodnie ze zwyczajnym podziałem, ale w sposób niepospolity. Chcąc być dokładnie zrozumianym, unikał nazw cnót i przywar, które według niego w umyśle budzą często tylko niewyraźne odczucia, a skądinąd sprzyjają bardzo niebezpiecznym błędom, a to dlatego, że zepsucie naszej epoki oraz różnorakie przesądy przywiązały fałszywe i najzupełniej pogańskie idee do owych wspaniałych nazw, którymi się zazwyczaj posługujemy, nie zadając sobie trudu, aby je wyjaśnić. (fragment Przestrogi Autora)