Kulturka

Scenariusz ocalenia Wspomnienia Józefa Skakuna spisane przez jego syna - Michael Skakun

Józef Skakun przekroczył wiele granic. Uciekł z nowogródzkiego, a następnie z wileńskiego getta, by pod przybranym nazwiskiem pojechać do Rzeszy na przymusowe roboty. Po wojnie udał się do Paryża; wreszcie odnalazł nowy dom w Stanach Zjednoczonych. Pobożny młodzieniec, członek religijnego ruchu musar, zakładającego wyrzeczenie się przemocy i dążenie do moralnej doskonałości, przez lata wojny okłamywał wszystkich wokół - aby przetrwać. Narzucił sobie całkowitą zmianę tożsamości. Ortodoksyjny Żyd, polski obywatel Skakun stał się litewskim muzułmaninem Osmanowem (?prawie Aryjczykiem''), karmił świnie i jadł wieprzowinę. Gdy po raz kolejny grunt zaczął mu się palić pod nogami, zdecydował się nawet na wstąpienie do oddziałów Waffen SS; chciał przy pierwszej okazji zdezerterować i przedostać się do aliantów, ale mógł również trafić jako strażnik do jednego z obozów zagłady. Należał do skazanych na śmierć, ale przeżył. Przez sześć lat towarzyszył mu strach o rozmiarach przekraczających naszą wyobraźnię. Po wojnie nie uwolnił się od ciężaru dylematów moralnych, przed którymi postawił go okrutny los. Scenariusz ocalenia jest przejmującą opowieścią syna o życiu ojca oraz historią jednostki, która dzięki szczęściu, inteligencji i woli przetrwania uniknęła zmiażdżenia przez tryby wielkiej Historii. Czytałam każde słowo z przerażeniem, współczuciem, zachwytem... Michael Skakun wykonał wspaniałą literacką robotę. Jego książka to świadectwo, które na zawsze pozostanie żywe. Cynthia Ozick Wstrząsająca opowieść o wielkiej odwadze, zimnej krwi i o tym, jak ważne jest szczęście. Henry Kissinger Dramatyczna i uderzająca relacja! Arthur Miller