Kulturka

Małe wielkie kino

Pierwsza połowa XX stulecia to ?złoty wiek? filmu animowanego, który był
ważnym zjawiskiem społecznym, a nie tylko dziecięcą rozrywką,
przerywanym reklamami serialem czy artystycznym laboratorium. Twórcy
animacji prowadzili dialog z żywo reagującą publicznością, a nie garstką
koneserów, oraz wyznaczali nowe kierunki rozwoju kina. Widzowie nie
wyobrażali sobie seansu filmowego bez krótkiego dodatku. Zaradni
producenci zarabiali więc na kreskówkach duże pieniądze. Artyści
awangardowi, nie myśląc o zysku, szukali nowych form wypowiedzi i
marzyli o rewolucji w malarstwie. Cenzorzy i moraliści niepokoili się
wpływem rysunkowych żartów na obyczaje kinomanów. Politycy zaś
zastanawiali się, w jaki sposób wykorzystać animację do własnych
interesów. Dziś z kolei małe wielkie kino sprzed kilku dziesięcioleci
stanowi niedościgniony ideał sztuki rozrywkowej, a także najważniejszy
punkt odniesienia w całej historii animacji.

Fragment:
Kot Feliks ratuje film animowany
Rysunkową groteskę uratował kot o imieniu Feliks. Filmy z jego udziałem
były już czymś więcej aniżeli programem wstępnym przed pełnometrażową
fabułą. W swoim najlepszym okresie Feliks nie ustępował popularnością
największym sławom ówczesnego kina, nie wyłączając Chaplina, z którym go
zresztą ? nie bez przyczyny ? porównywano. O sławie czarnego kocura,
wykraczającej poza ciemną salę projekcyjną, świadczy chociażby około
dwustu rodzajów produktów z jego wizerunkiem ? gadżetów, zabawek,
książek, ubrań. Prędko pojawiły się najzwyklejsze plagiaty tej lubianej
postaci. Ameryka lat dwudziestych oszalała na punkcie rysunkowego
bohatera, który stał się ikoną tamtych lat. Bez Feliksa nie byłoby ani
Myszki Miki, ani mody na rysunkowe zwierzątka.
Twórcami serii Kot Feliks (Felix the Cat) byli Pat Sullivan oraz Otto
Messmer, dwie wielkie indywidualności wczesnej animacji. Różniło ich w
zasadzie wszystko. Sullivan był przebojowy, impertynencki, prowadził
bujne życie i stał na czele własnego studia, zjeździł cały świat;
natomiast Messmer stanowił jego przeciwieństwo ? cichy, skromny,
mieszkał z rodzicami i pokornie skupiał się na wyznaczonej mu pracy.
Sullivan pod wieloma względami przypominał Walta Disneya. Stanowił wręcz
prototyp producenta z żyłką do interesów, skłonnością do mitomanii i
dużą intuicją. Nie zajmował się realizowaniem filmów, ale prowadzeniem
studia, choć to jego nazwiskiem firmowano zarówno serial, jak i
ukazujący się w prasie komiks o Feliksie. Messmer, który wymyślił
Feliksa, pełnił w studiu funkcję głównego animatora. Nigdy nie próbował
udowadniać swojej wyższości. Wprost przeciwnie, zawsze podkreślał, że
darzył Sullivana uwielbieniem, gdyż wszystko mu zawdzięczał.
Z pewnością Sullivan przewyższał Disneya temperamentem. John Canemaker ?
biograf Feliksa ? przytoczył anegdotę znakomicie obrazującą twardy
cha

• author: Paweł Sitkiewicz