Kulturka

Jan Wolff. Monografia architekta w świetle analizy prefabrykowanych dekoracji sztukatorskich

Jan Wolff, murator działający na pograniczu małopolsko-ruskim w 1. poł.
XVII w., znany był przede wszystkim jako autor fantazyjnych dekoracji
sklepiennych. Jego sztukaterie uznawano za najwybitniejsze prace tego
typu, a wzniesione przez niego budowle zaliczano do najbardziej
charakterystycznych dzieł polskiej architektury nowożytnej. Niniejsza
praca jest próbą skompletowania jego dorobku, a także odpowiedzi na
pytanie o zakres i charakter twórczości Wolffa na postawie analizy form
wznoszonych przez niego budowli. Przy braku przekazów archiwalnych ta
metoda jest najbardziej efektywna. Prowadzi ona do wniosku, że Wolff był
nie tylko budowniczym i dekoratorem, ale także samodzielnym
projektantem, a panujące w starszej literaturze przekonanie, że
wykonywał on jedynie cudze projekty, należy zdecydowanie odrzucić. W
celu skompletowania oeuvre Wolffa analiza form architektonicznych
została uzupełniona o porównania prefabrykowanych elementów dekoracji
sztukatorskich, które są najistotniejszą wskazówką do rozstrzygnięcia
kwestii autorstwa. Ten najbardziej charakterystyczny element twórczości
cechowych muratorów był bowiem mechanicznie powtarzany w różnych pracach
tego samego warsztatu. Zaproponowaną metodę można więc z powodzeniem
zastosować do badania dzieł innych muratorów stosujących tego typu
dekoracje.

• author: Michał Kurzej