Kulturka

Aspekt prawotwórczy sądownictwa administracyjnego

W dziedzinie tych stosunków między państwem a podatnikiem, które dotyczą sprawiedliwości, dobrze jest, by ustawodawca wiedział nie t ylko jak jest, ale także jak powinno być, oraz, co nie mniej ważne, jak może być. Piękne - a tego dotyczy idea sprawiedliwości - są bowiem nie rzeczy łatwe, lecz trudne. Ich rozwiązanie - w dziedzinie opodatkowania - zapewnia równowagę pomiędzy interesem publiczny m a interesem jednostki. Sędzia odpowiada za sposób, w jaki prawo zostaje użyte. O tym decyduje zarówno sędziowska niezawisłość, jak i rozum sędziego, pozwal ający zachować mu wierność samemu sobie, zarówno w kwestiach dotyczących prawa, jak i w kwestiach, które dotyczą aksjologii. Sędzia, w imię uniwersalnej wartości, jaką jest idea sprawiedliwości prawa, może i powinien, w szczególnych przypadkach, odstąpić od literalnego brzmienia przepisu. Może tak uczynić po to, by nadać prawu, w procesie jego stosowania, sprawiedliwą treść. Sędzia może reguły prawa uchwalonego przez prawodawcę, w pewnych szczególnych sytuacjach, z powołaniem się na uniwersalne wartości a ksjologiczne - przekształcać, a więc rozwijać i uzupełniać. Prawo, które współtworzy sędzia sądu administracyjnego, uzupełniając w tym względzie prawodawcę, powstaje w zupełnie innym trybie, a niżeli prawo czerpiące swoją legitymizację ze źródeł prawa formalnego. Ma też - właśnie z uwagi na to - innych charakter.

• author: Andrzej Gomułowicz